ENOTHTA 7

Ν .Ε. ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ

Β

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

Ι. ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΩΣ : επιρρηματικοί προσδιορισμοί

ΔΕΙΧΝΟΥΝ : τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό, βεβαίωση, δισταγμό ή πιθανότητα, άρνηση.

ΙΙ. ΩΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΚΑΙ :

1)      Προθετικά σύνολα, π.χ. Πολλοί τουρίστες θα έλθουν στη χώρα μας

2)      Απλή αιτιατική ή γενική (σπανιότερα) ουσιαστικού, π.χ. κάθε μέρα πίνουμε γάλα. Ξυπνήσαμε πρωί πρωί

3)      Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, π.χ. πριν ασχοληθούμε με τα αποτελέσματα, ερευνήσαμε τα αίτια.

4)      Επιρρηματικές μετοχές, π.χ. Έγινε καλύτερος διαβάζοντας

5)      Συνδυασμός επιρρήματος με προθετικό σύνολο ή δύο επιρρημάτων μαζί, π.χ. Συναντηθήκαμε δύο φορές μέσα στην ημέρα

Επίσης, ένας επιρρηματικός προσδιορισμός μπορεί να δείχνει: αιτία, σκοπό, αποτέλεσμα, αναφορά, προϋπόθεση, εναντίωση ή παραχώρηση, αλλά και παρομοίωση, συνοδεία, ποσό κατά προσέγγιση, αφαίρεση, κτλ.

Γ

Επιρρήματα παράγονται από επίθετα, αντωνυμίες και από άλλα επιρρήματα.

Σχηματίζονται με τις παραγωγικές καταλήξεις:

1)      -α/ -ά/-ιά, π.χ. καλός -> καλά, βαρύς -> βαριά, κρυφός -> κρυφά

2)      –ώς/ -ως, π.χ. συνεχής -> συνεχώς, απόλυτος -> απολύτως

3)      –θε, π.χ. εδώ -> εδώθε

4)      –ού, π.χ. άλλος -> αλλού

Εξαιρούνται: τα επιρρήματα πολύ, λίγο, μόνο.

Υπάρχουν επιρρήματα που παράγονται και με την προσθήκη της κατάληξης –α αλλά και της κατάληξης –ως, π.χ. απλός -> απλά, απλώς

ΠΡΟΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ: Φανερώνουν κυρίως επιρρηματικές σχέσεις. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο λόγο όπως και τα επιρρήματα για να δηλώσουν.

1)      Τόπο -> π.χ. Έτρεξε προς την πόρτα. Σύρθηκε ως εκεί. Κατάγεται από την Αθήνα

2)      Τρόπο ->Χόρευαν με ζωηρότητα

3)      Χρόνο -> Θα μας επισκεφτούν κατά τα Χριστούγεννα. Συζητήσαμε για λίγο. Να έχεις τελειώσει την εργασία ως αύριο

Δ

Οι παράγραφοι και οι προτάσεις ενός κειμένου συνδέονται:

1)      Με λέξεις ή φράσεις που δείχνουν: χρονική σχέση, τοπική σειρά, συμπέρασμα, αντίθεση, επεξήγηση, προσθέτουν ένα γεγονός, τρόπο.

2)      Αναφορά στην προηγούμενη παράγραφο που γίνεται με: επανάληψη της τελευταίας ιδέας της παραγράφου, επανάληψη του κεντρικού νοήματος, επανάληψη μιας λέξης- κλειδιού, με αντωνυμία.

3)      Παραλληλία νοημάτων, π.χ. ανάλογη κατάσταση επικρατούσε…: επαγωγική σύνδεση (από το ειδικό στο γενικό), απαγωγική σύνδεση (από το γενικό στο ειδικό)

4)      Ερώτηση.