ENOTHTA 5

Ν . Ε. ΓΛΩΣΣΑ – Τ. Γ΄

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Α.α. δευτερεύουσες ΤΕΛΙΚΕΣ προτάσεις

• είναι επιρρηματικές
• δηλώνουν σκοπό
• εισάγονται με να, για να π.χ. έτρεξε, για να ξεφύγει / Πάρε ένα κερί, να βλέπεις στο σκοτάδι
• χωρίζονται με κόμμα από την κύρια

ο σκοπός εκφράζεται και: -με ετερόπτωτο προσδιορισμό σε γενική π.χ. φόρεμα περιπάτου

-με εμπρόθετο-επιρρηματικό προσδ. π.χ. .έπεσε για την πατρίδα

-με λέξεις ή περιφράσεις που δηλώνουν σκοπό (έχω σκοπό,

στοχεύω, έχω στο νου μου…)

προσοχή: μην τις μπερδεύεις με τις δευτ. βουλητικές προτ., που εισάγονται με το να – αυτές είναι ονοματικές, χρησιμοποιούνται ως Υ-Α και δε χωρίζονται με κόμμα από την κύρια. π.χ. Ήθελε να φύγει γρήγορα. (Α στο ήθελε)

β. δευτερεύουσες ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ προτάσεις

• είναι επιρρηματικές
• δηλώνουν αιτία
• εισάγονται με: γιατί, διότι, επειδή, καθώς, εφόσον, αφού, μια και, που π.χ. Δε διάβασα,

γιατί ήμουν άρρωστος

• χωρίζονται με κόμμα από την κύρια

η αιτία εκφράζεται και: -με ετερόπτωτο προσδιορισμό σε γενική π.χ. τον τσάκισε η πίκρα

του χωρισμού

-με εμπρόθετο-επιρρηματικό προσδ. π.χ. από μοναχός του το έπαθε

-με αιτιολογική μετοχή π.χ. Μη έχοντας χρήματα αναγκάστηκε να φύγει

προσοχή: μην τις μπερδεύεις με τις πλάγιες ερωτηματικές προτ., που εισάγονται με το γιατί - αυτές είναι ονοματικές, χρησιμοποιούνται ως Υ-Α και δε χωρίζονται με κόμμα από την κύρια. Π.χ. Δεν καταλαβαίνω γιατί έφυγε (Α στο δεν καταλαβαίνω)

B . στοιχεία κειμένου: θεματικό πεδίο ειδικό θέμα επιμέρους ζήτημα

Προτάσεις(λεπτομέρειες παραγράφου) λέξεις(εκφράζουν τις ιδέες του συγγραφέα)

Γ. ομόηχες-παρώνυμες λέξεις – τονικά παρώνυμα

Ίδια προφορά παρόμοια προφορά παρώνυμα που διαφέρουν ως προς τον τόνο

-διαφορετική σημασία -διαφορετική σημασία π.χ. χώρος-χορός

-συχνά διαφορετική ορθογρ. -συχνά διαφορετική ορθογρ. Ξέρω-ξερό

Π.χ. ίσος-ίσως π.χ. σφήκα-σφίγγα

Χείρα-χήρα