Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ/ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ/ΥΛΙΚΟ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ/ΑΣΚΗΣΕΙΣ 23-27/3/2020

Ασκήσεις στις αναφορικές προτάσεις

1. Να εντοπίσετε τις αναφορικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους. Ποιες από τις αναφορικές προτάσεις είναι προσδιοριστικές (απαραίτητες για το νόημα της πρότασης) και ποιες προσθετικές (μπορούν και να παραλειφθούν); Να βάλετε όσα κόμματα είναι απαραίτητα.

Α. Οι βροντές που ακούγονταν από μακριά προμηνούσαν καταιγίδα.

Β. Επιτέλους ήρθε η βροχή που περίμεναν με αγωνία οι γεωργοί.

Γ. Η Καλλιόπη που τη φιλοξενούσαμε μια βδομάδα θα μας φύγει αύριο.

Δ. Ο παππούς μου που έχει πολεμήσει στον πόλεμο του ’40 παίρνει ακόμα μέρος στις παρελάσεις.

Ε. Τα γαλλικά που τα έμαθα από νωρίς με βοήθησαν στην καριέρα μου.

Στ. Το βιβλίο που διαβάζω αυτές τις μέρες είναι συγκλονιστικό.

Ζ. Ο Αλέκος που καθόταν στην άκρη της πλατείας δεν έβλεπε όλους τους ηθοποιούς.

Η. Ο μαέστρος παρατήρησε αυστηρά τον χορωδό που φάλτσαρε.

Θ. Οι Μούσες που κατοικούσαν στα Πιέρια ήταν εννέα.

Ι. Το σημειωματάριο που μου χάρισε η Αντωνία είναι δερματόδετο.

2. Να επισημάνετε τις ονοματικές αναφορικές προτάσεις και  να προσδιορίσετε το συντακτικό ρόλο της καθεμιάς.

Α. Όποιος έχει τα γένια έχει και τα χτένια.

       Υποκείμενο του ρήματος έχει

Β. Έγινε στη ζωή του ό,τι σχεδίαζε από μικρός.

Γ. Μάζεψαν μόνο όσα μήλα ήταν πεσμένα καταγής.

Δ. Όποιος κυνηγάει δυο λαγούς δεν πιάνει κανέναν.

Ε. Το χωριό από το οποίο κατάγομαι είναι ορεινό.

Στ. Να φάτε όσο φαγητό θέλετε.

Ζ. Κάθισε στο θρανίο όποιου συμμαθητή σου θέλεις.

Η. Από την πείνα τους έφαγαν ό,τι βρήκαν μπροστά τους.

Θ. Όποιος καθίσει με στραβό το πρωί αλληθωρίζει.

Ι. Ό,τι βρέξει ας κατεβάσει.

Ια. Βοηθούσα όποιον είχε ανάγκη.

3. Να υπογραμμίσετε τις αναφορικές προτάσεις, να τις χαρακτηρίσετε (ονοματικές – επιρρηματικές) και να γράψετε ποιος είναι ο συντακτικός ρόλος τους.

Α. Όποιος προσπαθεί βρίσκει λύσεις.

Β. Είδα τον Γιώργο, που είναι συμμαθητής του αδελφού μου.

Γ. Θα κάνω ό,τι θέλεις εσύ.

Δ. Πανηγύριζαν σαν να είχαν νικήσει.

Ε. Πάρε το βιβλίο όποιου συμμαθητή σου θέλεις.

Στ. Θα γίνει ό,τι πεις εσύ.

Ζ. Ο Γιάννης προσπάθησε όσο μπορούσε.

Η. Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις.

Θ. Τα γατάκια που γεννήθηκαν χθες ήταν μαύρα.

Ι. Όσοι μπορούσαν ανέβηκαν στο βουνό.

Ια. Έλαμπε από χαρά το πρόσωπό του, όπως ο ήλιος στα χιονισμένα βουνά.

Ιβ. Όποιος παρέβαινε τη διαταγή θα παραπεμπόταν στο στρατοδικείο.

Ιγ. Τα βάζει συχνά με τους γονείς του, που δεν τον αφήνουν να κάνει ό,τι θέλει.

4. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με αναφορικές επιρρηματικές προτάσεις που να δηλώνουν την επιρρηματική σχέση που αναφέρεται στην παρένθεση.

Α. Έτρεχε αμέσως όπου μπορούσε. (τόπος)

Β. Πρέπει να βρίσκεσαι εκεί _____________________________. (χρόνος)

Γ. Δε φέρεσαι _________________________________. (τρόπος)

Δ. ___________________________, τόσα ξόδευε. (ποσό)

5. Ότι ή ό,τι: Γράψε το σωστά, ανάλογα με το είδος της πρότασης που εισάγει.

Α. ______ και να πω το παρεξηγείς.

Β. Είπα ______ είχα να πω.

Γ. Είναι γνωστό σε όλους ______ συμπεριφέρεται έντιμα.

Δ. Μην κάνεις ______ δεν ακούς.

Ε. Μην κάνεις ______ δεν είναι σωστό.

Στ. Γινόταν  ______ κάθε χρόνο.

Ζ. ______ λάμπει δεν είναι χρυσός.

Η. Είναι βέβαιο ______ ήταν εκεί.

6. Να αντικατασταθεί το που με άλλο αναφορικό (προθετική φράση ή όπου).

Α. Τα επιχειρήματα που στηρίχτηκε ο συνήγορος δεν ήταν πειστικά.

     Τα επιχειρήματα στα οποία στηρίχτηκε ο συνήγορος δεν ήταν πειστικά.

Β. Να η τράπεζα που πήραμε το δάνειο.

Γ. Με την κατάθεση αυτού του μάρτυρα αποδείχτηκε η ενοχή του κατηγορουμένου, που αμφέβαλλε το δικαστήριο.

Δ. Η Θάσος, που παραθερίζαμε πέρσι, είναι καταπράσινη.

Ε. Το πλοίο που θα ταξιδέψω σηκώνει άγκυρα σε μία ώρα.

Στ. Η υπόθεση που μας έλεγες δεν είχε μεγάλο ενδιαφέρον.

Ζ. Αυτό είναι το κατάστημα που αγόρασα τον υπολογιστή.

Η. Το χωριό που κατάγομαι είναι ορεινό.

Θ. Εκείνο εκεί στο βάθος της βιτρίνας είναι το κινητό που ενδιαφέρομαι.

Ι. Στη σχολή που θα φοιτήσω διδάσκονται ενδιαφέροντα μαθήματα.

Ια. Ο τρόπος που περπατάει δείχνει αρχοντιά.