ΟΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
Μονολεκτικά περιφραστικά
Συγκριτικός β. –τερος π.χ. βαρύς-βαρύτερος μαλλον + θετικός β. π.
χ. μαλλον βαρύς
Υπερθετικος β .-τατος π.χ. βαρύτατος μάλιστα + θετ. β. π. χ.
μάλιστα βαρύς
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ
Ø -ότερος,
-ότατος ‘οταν προηγείται συλλαβή φύσει μακρόχρονη (η ,ω) ή θέσει μακρόχρονη (έχει βραχύχρονο Φ αλλά ακολουθούν
2 ή περισσότερα Σ ή ένα διπλό, δηλ. ζ, ξ, ψ) π. χ. πτωχός –πτωχότερος
–πτωχότατος, θερμός –θερμότερος -θερμότατος
-ώτερος,
-ώτατος όταν προηγείται συλλαβή βραχύχρονη (ε,
ο) π.χ. νέος –νεώτερος –νεώτατος
σημ 1. Έχουν
το δίχρονο (α, ι, υ) στην
παραλήγουσα μακρόχρονο και
επομένως σχηματίζουν
παραθετικά σε –οτερος, -οτατος α) τα ΕΠΙΘ που λήγουν σε
-ος με β΄συνθετικό : θυμός, κίνδυνος, κυρος, λύπη, νίκη, τιμή, ψυχή β)τα:
ανιαρός, άκρατος, ισχυρός, λιτός, τρανός, φλύαρος, ψιλός, γρυπός, λαρός, μανός,
σιμός, ψαρός
π.χ. πολύτιμος –πολυτιμότερος –πολυτιμότατος
Τα υπόλοιπα
έχουν το δίχρονο βραχύχρονο.
σημ 2. τα ΕΠΙΘ ξένος, κενός στενός σχηματίζουν
παραθετικά σε –οτερος, -οτατος π. χ. κενός, κενότερος, κενότατος
Ø -έστερος,
-έστατος α) τα τριτόκλιτα ΕΠΙΘ που λήγουν
σε: -ης, -ης, -ες και σε –ων, -ων, -ον και β) τα: άκρατος,
άσμενος, ερρωμένος και πένης
π. χ,
αληθής –αληθέστερος –αληθέστατος
ελεήμων –ελεημονέστερος –ελεημονέστστος
άκρατος –ακρατέστερος –ακρατέστατος κ. λ. π.
Ø -ούστερος,
-ούστατος α) το ΕΠΙΘ απλους και β) τα συνηρημένα ΕΠΙΘ της β΄κλίσης με β΄συνθετικό
το νους.
π. χ.
απλους –απλούστερος –απλούστατος
εύνους –ευνούστερος –ευνούστατος
Ø -ίστερος,
-ίστατος τα: άρπαξ, βλάξ ,λάλος,
κλέπτης, πλεονέκτης
π. χ.
άρπαξ –αρπαγίστερος –αρπαγίστατος
βλάξ, βλακίστερος –βλακίστατος κ.λ.π.
Ø -αίτερος,
-αίτατος κατά το ΕΠΙΘ παλαιός
(παλαίτερος –παλαίτατος) σχηματίζουν παραθετικά τα: γεραιός, σχολαιος, ίσος,
όψιος, πρωος,εύδιος, ήσυχος, ίδιος, φίλος
π. χ.
γεραιός –γεραίτερος –γεραίτατος
σχολαιος –σχολαίτερος -σχολαίτατος
ίσος –ισαίτερος –ισαίτατος
όψιος –οψιαίτερος –οψιαίτατος
πρωος –πρωαίτερος –πρωαίτατος
εύδιος –ευδιαίτερος και ευδιέστερος ………..
ήσυχος –ησυχαίτερος και ησυχώτερος …………….
ίδιος –ιδιαίτερος και ιδιώτερος ……………………
φίλος –φιλαίτερος –φιλαίτατος
- φιλίων –φίλτατος
- φίλτερος –φίλτατος
- μαλλον φίλος –μάλιστα φίλος