Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ (1871-1914)
(μέσα 19ου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) – Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ
Α) Τα αίτια του αποικιακού επεκτατισμού
Αναζήτηση νέων αγορών και πηγών πρώτων υλών (οικονομικά οφέλη).
Η ιδέα της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού («χρέος του λευκού ανθρώπου»)( χρέος του να «εκπολιτίσει» τον υπόλοιπο κόσμο !
Επέκταση του κύρους και της ισχύος της μητροπολιτικής αρχής, ως τοπικής αλλά και παγκόσμιας δύναμης.
Πολιτιστικός ιμπεριαλισμός και κατάληψη εδαφών.
Ο αποικισμός της Μ. Βρετανίας, της Ολλανδίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Γαλλίας από τον 16ο αι. ( εγκατάσταση εποίκων από τις μητροπόλεις με σκοπό να οργανώσουν κοινότητες που θα ελέγχουν οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά τη ζωή στις αποικίες.
Βασικά χαρακτηριστικά, όσον αφορά την σχέση μητρόπολης-αποικίας:
Πολιτική υποταγή των ιθαγενών κοινωνικών ομάδων των αποικιών.
Οικονομική και πολιτική εξάρτηση της αποικίας.
Πολιτιστική και πληθυσμιακή ανισότητα και αλλοίωση της αποικίας.
Εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.
Imperium (αυτοκρατορία) ( Ιμπεριαλισμός (= πολιτική επέκτασης του ελέγχου και της εξουσίας μέσω εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού ή έμμεσης παρέμβασης στα οικονομικά ή πολιτικά πράγματα μιας άλλης χώρας).
ΣΥΝΕΠΩΣ
Δεν έχει τα χαρακτηριστικά των αποικισμών των παλαιότερων χρόνων (τότε λόγω υπερπληθυσμού ή πολιτικών- θρησκευτικών ανταγωνισμών)
Οι ανεπτυγμένες οικονομικά και βιομηχανικά χώρες (ευρωπαϊκές και οι ΗΠΑ) εισέβαλαν βίαια στις ανίσχυρες περιοχές του κόσμου που είχαν πλούσιο υπέδαφος και σπουδαία γεωπολιτική θέση ώστε να τις εκμεταλλευτούν.
Β) ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο εθνικισμός ήταν η δύναμη που κέρδιζε έδαφος στου λαούς και στις πολιτικές των χωρών στο 19ο και 20ο αι. Η απόκτηση εδαφών στις υπανάπτυκτες χώρες ήταν η επιβράβευση των δυνατοτήτων και η επίδειξη ισχύος μιας χώρας.
Ο ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΔΕΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ.
Η Βρετανία δίπλα στις παλιές αποικίες (Ινδία, Πακιστάν) προσθέτει την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Νότιο Αφρική. Ο Καναδάς και η Αυστραλία μπορεί να κερδίζουν αυτοδιοίκηση αλλά είναι μέρος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
Γαλλία( ΒΔ Αφρική
Ιταλία , Γερμανία, Βέλγιο( κεντρική Αφρική
Ρωσία( Κάυκασος, Σιβηρία
ΗΠΑ, Ιαπωνία( Α. Ασία
Γ) Η ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ
Οι αποικιοκράτες δημιούργησαν θεσμούς διακυβέρνησης (πολίτευμα, οργάνωση, εκπαίδευση κ.τ.λ.) και εθνικές κοινότητες εκεί όπου υπήρχαν διαλυμένα γλωσσικά και θρησκευτικά σύνολα ανθρώπων. Δηλαδή με πολιτικούς όρους επέβαλαν στους γηγενείς να ενωθούν μεταξύ τους, έστω και αν δεν είχαν ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς.
Εκεί που οι αποικιοκράτες δεν κατάφεραν να εδραιώσουν ισχυρούς θεσμούς, στον 20ο αι. , με την πτώση της αποικιοκρατίας, οι περιοχές αυτές παραδόθηκαν στους εμφύλιους πολέμους και στη διάλυση. Στο μεταξύ οι δυτικοί είχαν καταστρέψει τους παλιούς παραδοσιακούς θεσμούς των γηγενών , είχαν διαλύσει τη συνοχή των κοινοτήτων και είχαν κλέψει το φυσικό πλούτο των περιοχών αυτών.
Δυστυχώς, και μετά την πτώση της αποικιοκρατίας, οι γηγενείς ηγέτες αρκετών περιοχών εξακολουθούσαν να κλέβουν τον πλούτο των χωρών αυτών με αντάλλαγμα προσωπικά οικονομικά οφέλη από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες.
ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ
α) «Ο Ουίστον Τσώρτσιλ πολύ σοφά είχε κάποτε υποστηρίξει ότι «οι αυτοκρατορίες του μέλλοντος είναι οι αυτοκρατορίες του μυαλού». Αμ’ έπος αμ’ έργον: (...) Η ίδρυση του Βρετανικού Συμβουλίου το 1934 και η προώθηση της αγγλικής γλώσσας ως της πρώτης χρηστικής γλώσσας στον κόσμο δεν ήταν άσχετη με την επίτευξη αυτού του διαρκούς στόχου, αλλά και άλλων παρεμφερών στόχων εξωτερικής πολιτικής. Αλλά και πέραν της γλώσσας, οι Βρετανοί και οι λοιποί Ευρωπαίοι αποικιοκράτες φρόντιζαν να διαμορφώνουν τα κατάλληλα εκπαιδευτικά συστήματα στις αποικίες.»
β) Η Κύπρος όμως δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους (αν εξαιρέσουμε τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που βρίσκονται, ανεκμετάλλευτα ακόμη, στα νότια παράλια της νήσου). Αντί αυτού, η βρετανική νεο-αποικιοκρατία προσβλέπει στην διαμόρφωση πολιτικών συνθηκών που να ευνοούν τα διαρκή γεωπολιτικά της συμφέροντα: Όπως και πριν την ανεξαρτησία, έτσι και μετέπειτα, η γεωγραφική θέση της Κύπρου είναι που καθιστά κομβικής σημασίας για τα βρετανικά συμφέροντα την διαιώνιση του πολιτικού ελέγχου της. Οι δομές υπάρχουν: Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου «δουλεύει» για την παραγωγή αποφοίτων από βρετανικά πανεπιστήμια, μυημένων στην προσφιλή κουλτούρα του «συσταρισμένου» και οργανωμένου Λονδίνου. Με αυτό τον τρόπο, παράγονται και αναπαράγονται οι πρόθυμες ελίτ, εντολοδόχοι του λονδρέζικου νέο-ιμπεριαλισμού.
γ) «Ο βασικός σκοπός του αποικιακού σχολικού συστήματος ήταν να εκπαιδεύσει τους Αφρικανούς στο να συμμετέχουν στην κυριαρχία (επί) και εκμετάλλευση της ηπείρου στο σύνολό της. (…) Η αποικιακή εκπαίδευση αποσκοπούσε στην υποτέλεια, την εκμετάλλευση, την δημιουργία πνευματικής σύγχυσης και στην ανάπτυξη της υπανάπτυξης» «Οι μορφωμένοι Αφρικανοί ήταν οι πιο αποξενωμένοι της ηπείρου. Σε κάθε περεταίρω στάδιο της εκπαίδευσης πιέζονταν και ενέδιδαν στο καπιταλιστικό σύστημα των λευκών και αφού λάμβαναν μισθούς, μπορούσαν να επωμιστούν την διατήρηση ενός εισαγόμενου τρόπου ζωής. (…) Αυτό, στην συνέχεια, μετασχημάτισε την νοοτροπία τους». http://www.apopsi.com.cy/2009/06/1866/
2.
Το 2006 – 2007 είχαμε τη στυγνή στρατιωτική επέμβαση ΗΠΑ – Αιθιοπίας κατά της Σομαλίας, με δραματικές συνέπειες για το σομαλικό λαό, καθώς κόστισε εκατοντάδες νεκρούς και πολλές δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Η αμερικανοκίνητη επέμβαση βαφτίστηκε στη συνέχεια «Αποστολή της Αφρικανικής Ενωσης στη Σομαλία» (AMISOM) όπου 6.000 με 9.000 Αφρικανοί στρατιώτες υποτίθεται πως προσπαθούν να επιβάλουν την «ειρήνη», σκοτώνοντας ισλαμιστές και πολλές χιλιάδες αμάχους. Μόνον το πρώτο εξάμηνο του 2010 υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν πάνω από 4.000 άμαχοι κάθε ηλικίας από τις σφοδρές συγκρούσεις ισλαμιστών, στρατιωτών της (διορισμένης από τη Δύση και χώρες της Ανατολικής Αφρικής) Σομαλικής Μεταβατικής Κυβέρνησης και της AMISOM…
Διαβάστε περισσότερα http://news.kozaninet.gr/?p=21623#ixzz1eHA3Qgf2
3. Η φυλή των Χούτου εγκαταστάθηκε στη Ρουάντα τον 14ο αιώνα και οι Τούτσι τον 15ο. Από το 1890 αρχικά οι Γερμανοί και μετά οι Βέλγοι έκαναν την χώρα αποικία τους μέχρι το 1962 οπότε και η Ρουάντα έγινε ανεξάρτητο κράτος. Για 500 περίπου χρόνια οι Τούτσι ήταν οι πολιτικά κυρίαρχοι στην χώρα και καταπίεζαν τους Χούτου. Η χρησιμοποίηση της μειονότητας των Τούτσι από τους αποικιοκράτες ως άρχουσα τάξη της χώρας και η καταπίεση της πλειοψηφίας των Χούτου απ αυτούς ήταν ακόμα ένας λόγος της διαμάχης μεταξύ των δύο φυλών. Από το 1959 υπάρχει ένοπλη διαμάχη μεταξύ τους. Το 1994 με αφορμή τον θάνατο του τότε προέδρου της χώρας ξέσπασαν ταραχές που οδήγησαν στην γνωστή και ως Γενοκτονία της Ρουάντα πάνω απο 1/2 εκατομμυρίου Τούτσι από τούς Χούτου. Λόγω των ταραχών εκατομμύρια κάτοικοι εγκατέλειψαν την χώρα. Το γεγονός αυτό έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως γενοκτονία. (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1).
(μέσα 19ου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) – Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ
Α) Τα αίτια του αποικιακού επεκτατισμού
Αναζήτηση νέων αγορών και πηγών πρώτων υλών (οικονομικά οφέλη).
Η ιδέα της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού («χρέος του λευκού ανθρώπου»)( χρέος του να «εκπολιτίσει» τον υπόλοιπο κόσμο !
Επέκταση του κύρους και της ισχύος της μητροπολιτικής αρχής, ως τοπικής αλλά και παγκόσμιας δύναμης.
Πολιτιστικός ιμπεριαλισμός και κατάληψη εδαφών.
Ο αποικισμός της Μ. Βρετανίας, της Ολλανδίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Γαλλίας από τον 16ο αι. ( εγκατάσταση εποίκων από τις μητροπόλεις με σκοπό να οργανώσουν κοινότητες που θα ελέγχουν οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά τη ζωή στις αποικίες.
Βασικά χαρακτηριστικά, όσον αφορά την σχέση μητρόπολης-αποικίας:
Πολιτική υποταγή των ιθαγενών κοινωνικών ομάδων των αποικιών.
Οικονομική και πολιτική εξάρτηση της αποικίας.
Πολιτιστική και πληθυσμιακή ανισότητα και αλλοίωση της αποικίας.
Εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.
Imperium (αυτοκρατορία) ( Ιμπεριαλισμός (= πολιτική επέκτασης του ελέγχου και της εξουσίας μέσω εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού ή έμμεσης παρέμβασης στα οικονομικά ή πολιτικά πράγματα μιας άλλης χώρας).
ΣΥΝΕΠΩΣ
Δεν έχει τα χαρακτηριστικά των αποικισμών των παλαιότερων χρόνων (τότε λόγω υπερπληθυσμού ή πολιτικών- θρησκευτικών ανταγωνισμών)
Οι ανεπτυγμένες οικονομικά και βιομηχανικά χώρες (ευρωπαϊκές και οι ΗΠΑ) εισέβαλαν βίαια στις ανίσχυρες περιοχές του κόσμου που είχαν πλούσιο υπέδαφος και σπουδαία γεωπολιτική θέση ώστε να τις εκμεταλλευτούν.
Β) ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο εθνικισμός ήταν η δύναμη που κέρδιζε έδαφος στου λαούς και στις πολιτικές των χωρών στο 19ο και 20ο αι. Η απόκτηση εδαφών στις υπανάπτυκτες χώρες ήταν η επιβράβευση των δυνατοτήτων και η επίδειξη ισχύος μιας χώρας.
Ο ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΔΕΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ.
Η Βρετανία δίπλα στις παλιές αποικίες (Ινδία, Πακιστάν) προσθέτει την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Νότιο Αφρική. Ο Καναδάς και η Αυστραλία μπορεί να κερδίζουν αυτοδιοίκηση αλλά είναι μέρος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
Γαλλία( ΒΔ Αφρική
Ιταλία , Γερμανία, Βέλγιο( κεντρική Αφρική
Ρωσία( Κάυκασος, Σιβηρία
ΗΠΑ, Ιαπωνία( Α. Ασία
Γ) Η ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ
Οι αποικιοκράτες δημιούργησαν θεσμούς διακυβέρνησης (πολίτευμα, οργάνωση, εκπαίδευση κ.τ.λ.) και εθνικές κοινότητες εκεί όπου υπήρχαν διαλυμένα γλωσσικά και θρησκευτικά σύνολα ανθρώπων. Δηλαδή με πολιτικούς όρους επέβαλαν στους γηγενείς να ενωθούν μεταξύ τους, έστω και αν δεν είχαν ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς.
Εκεί που οι αποικιοκράτες δεν κατάφεραν να εδραιώσουν ισχυρούς θεσμούς, στον 20ο αι. , με την πτώση της αποικιοκρατίας, οι περιοχές αυτές παραδόθηκαν στους εμφύλιους πολέμους και στη διάλυση. Στο μεταξύ οι δυτικοί είχαν καταστρέψει τους παλιούς παραδοσιακούς θεσμούς των γηγενών , είχαν διαλύσει τη συνοχή των κοινοτήτων και είχαν κλέψει το φυσικό πλούτο των περιοχών αυτών.
Δυστυχώς, και μετά την πτώση της αποικιοκρατίας, οι γηγενείς ηγέτες αρκετών περιοχών εξακολουθούσαν να κλέβουν τον πλούτο των χωρών αυτών με αντάλλαγμα προσωπικά οικονομικά οφέλη από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες.
ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ
α) «Ο Ουίστον Τσώρτσιλ πολύ σοφά είχε κάποτε υποστηρίξει ότι «οι αυτοκρατορίες του μέλλοντος είναι οι αυτοκρατορίες του μυαλού». Αμ’ έπος αμ’ έργον: (...) Η ίδρυση του Βρετανικού Συμβουλίου το 1934 και η προώθηση της αγγλικής γλώσσας ως της πρώτης χρηστικής γλώσσας στον κόσμο δεν ήταν άσχετη με την επίτευξη αυτού του διαρκούς στόχου, αλλά και άλλων παρεμφερών στόχων εξωτερικής πολιτικής. Αλλά και πέραν της γλώσσας, οι Βρετανοί και οι λοιποί Ευρωπαίοι αποικιοκράτες φρόντιζαν να διαμορφώνουν τα κατάλληλα εκπαιδευτικά συστήματα στις αποικίες.»
β) Η Κύπρος όμως δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους (αν εξαιρέσουμε τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που βρίσκονται, ανεκμετάλλευτα ακόμη, στα νότια παράλια της νήσου). Αντί αυτού, η βρετανική νεο-αποικιοκρατία προσβλέπει στην διαμόρφωση πολιτικών συνθηκών που να ευνοούν τα διαρκή γεωπολιτικά της συμφέροντα: Όπως και πριν την ανεξαρτησία, έτσι και μετέπειτα, η γεωγραφική θέση της Κύπρου είναι που καθιστά κομβικής σημασίας για τα βρετανικά συμφέροντα την διαιώνιση του πολιτικού ελέγχου της. Οι δομές υπάρχουν: Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου «δουλεύει» για την παραγωγή αποφοίτων από βρετανικά πανεπιστήμια, μυημένων στην προσφιλή κουλτούρα του «συσταρισμένου» και οργανωμένου Λονδίνου. Με αυτό τον τρόπο, παράγονται και αναπαράγονται οι πρόθυμες ελίτ, εντολοδόχοι του λονδρέζικου νέο-ιμπεριαλισμού.
γ) «Ο βασικός σκοπός του αποικιακού σχολικού συστήματος ήταν να εκπαιδεύσει τους Αφρικανούς στο να συμμετέχουν στην κυριαρχία (επί) και εκμετάλλευση της ηπείρου στο σύνολό της. (…) Η αποικιακή εκπαίδευση αποσκοπούσε στην υποτέλεια, την εκμετάλλευση, την δημιουργία πνευματικής σύγχυσης και στην ανάπτυξη της υπανάπτυξης» «Οι μορφωμένοι Αφρικανοί ήταν οι πιο αποξενωμένοι της ηπείρου. Σε κάθε περεταίρω στάδιο της εκπαίδευσης πιέζονταν και ενέδιδαν στο καπιταλιστικό σύστημα των λευκών και αφού λάμβαναν μισθούς, μπορούσαν να επωμιστούν την διατήρηση ενός εισαγόμενου τρόπου ζωής. (…) Αυτό, στην συνέχεια, μετασχημάτισε την νοοτροπία τους». http://www.apopsi.com.cy/2009/06/1866/
2.
Το 2006 – 2007 είχαμε τη στυγνή στρατιωτική επέμβαση ΗΠΑ – Αιθιοπίας κατά της Σομαλίας, με δραματικές συνέπειες για το σομαλικό λαό, καθώς κόστισε εκατοντάδες νεκρούς και πολλές δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Η αμερικανοκίνητη επέμβαση βαφτίστηκε στη συνέχεια «Αποστολή της Αφρικανικής Ενωσης στη Σομαλία» (AMISOM) όπου 6.000 με 9.000 Αφρικανοί στρατιώτες υποτίθεται πως προσπαθούν να επιβάλουν την «ειρήνη», σκοτώνοντας ισλαμιστές και πολλές χιλιάδες αμάχους. Μόνον το πρώτο εξάμηνο του 2010 υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν πάνω από 4.000 άμαχοι κάθε ηλικίας από τις σφοδρές συγκρούσεις ισλαμιστών, στρατιωτών της (διορισμένης από τη Δύση και χώρες της Ανατολικής Αφρικής) Σομαλικής Μεταβατικής Κυβέρνησης και της AMISOM…
Διαβάστε περισσότερα http://news.kozaninet.gr/?p=21623#ixzz1eHA3Qgf2
3. Η φυλή των Χούτου εγκαταστάθηκε στη Ρουάντα τον 14ο αιώνα και οι Τούτσι τον 15ο. Από το 1890 αρχικά οι Γερμανοί και μετά οι Βέλγοι έκαναν την χώρα αποικία τους μέχρι το 1962 οπότε και η Ρουάντα έγινε ανεξάρτητο κράτος. Για 500 περίπου χρόνια οι Τούτσι ήταν οι πολιτικά κυρίαρχοι στην χώρα και καταπίεζαν τους Χούτου. Η χρησιμοποίηση της μειονότητας των Τούτσι από τους αποικιοκράτες ως άρχουσα τάξη της χώρας και η καταπίεση της πλειοψηφίας των Χούτου απ αυτούς ήταν ακόμα ένας λόγος της διαμάχης μεταξύ των δύο φυλών. Από το 1959 υπάρχει ένοπλη διαμάχη μεταξύ τους. Το 1994 με αφορμή τον θάνατο του τότε προέδρου της χώρας ξέσπασαν ταραχές που οδήγησαν στην γνωστή και ως Γενοκτονία της Ρουάντα πάνω απο 1/2 εκατομμυρίου Τούτσι από τούς Χούτου. Λόγω των ταραχών εκατομμύρια κάτοικοι εγκατέλειψαν την χώρα. Το γεγονός αυτό έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως γενοκτονία. (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου