ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Kuro Siwo, Ν. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ

ΘΟΥΡΙΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΚΕΝΟΥ (mnfilologos)

Ρήγας Βελεστινλής : Γεννήθηκε το 1857 στο Βελεστίνο ( αρχαίες Φερές ) της Μαγνησίας και αποδείχθηκε δάσκαλος του γένους.

• Το έργο «Θούριος» είναι ένας πατριωτικός ύμνος που προτρέπει σε απελευθερωτικό αγώνα.
• Περιλαμβάνει 126 στίχους από τους οποίους δίνονται στο απόσπασμα οι 40 πρώτοι.
• Η λέξη «θούριος, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, σήμαινε ορμητικός, πολεμικός.Με αυτό τον τίτλο θέλει να αποδώσει το επαναστατικό περιεχόμενο του ποιήματος

Είδος :  πατριωτικό, επαναστατικό άσμα

Θέμα :  Η προτροπή του ποιητή προς τους σκλαβωμένους Έλληνες για  επανάσταση κατά των Τούρκων ( Οθωμανών ).

Γλώσσα :  Δημοτική ( φαναριώτικη ) με ιδιωματισμούς ( πχ ψένουν ), τουρκικές λέξεις και λόγιες ( πχ να ζούμεν )

Ύφος :  απλό ζωντανό, γιατί παρουσιάζει το φλογερό κήρυγμα του Ρήγα

Στίχος :  ιαμβικός, οξύτονος 13 σύλλαβος ( κάθε στίχος αποτελείται από έναν 7σύλλαβο και από έναν 6σύλλαβο ), με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία

Συναισθήματα :

• Πατριωτικός ενθουσιασμός
• Αγάπη για ελευθερία

Δομή :

• 1^η ενότητα :  στ. 1-8 , προοίμιο- δυσκολίες των κλεφτών από τη σκλαβιά ( τα δεινά της σκλαβιάς )
• 2^η ενότητα : στ 9-20 Αποτελέσματα δουλείας
• 3^η ενότητα : στ. 21-30 Προτροπή σε απελευθερωτικό αγώνα
• 4^η ενότητα : στ. 31-40 όρκος για κοινό αγώνα και συνέπειες παράβασης του όρκου

Ανάλυση 1^ης ενότητας

• Στ. 1 « ως πότε παλικάρια» : ξέσπασμα απελπισίας, αγανάκτησης, οργής του ποιητή για τις άθλιες συνθήκες των σκλαβωμένων Ελλήνων.
• Παρουσίαση δυσκολιών των κλεφτών ( στ 1-8 ) :

1) ζουν σε στενότητα ( στα στενά ) = ανασφάλεια ( μεταφορικά )

2) σα λιοντάρια ( παρομοίωση ) = μοναχικά, σε μέρη δύσβατα, σε ορεινές περιοχές

3) σε σπηλιές και όχι σε σπίτια, όπως οι άλλοι άνθρωποι

4) στερούνται την κοινωνική ζωή, βλέποντας «κλαδιά» ( δάση ) αντί για ανθρώπους

5) ζουν μακριά από τους δικούς τους

6) σε μια σκλαβωμένη Πατρίδα

• Χρησιμοποιεί α’ πληθυντικό πρόσωπο, απευθυνόμενος στους κλέφτες αλλά τοποθετώντας και τον εαυτό του μέσα σε αυτούς ( πιθανόν και από προσωπική εμπειρία )
• Οι ερωτήσεις είναι ρητορικές και με αυτές καλεί όλους τους Έλληνες ( Ρωμιούς ) να επαναστατήσουν για την ελευθερία τους
• Γνωμικό : διατυπώνει την άποψη για μια ώρα ελεύθερης ζωής παρά για μακροχρόνια δουλεία που ισοδυναμεί με φυλακή ( έμμεση προτροπή για αγώνα και επανάσταση ). Έμμεσα καταγράφει τις εμπειρίες των Ελλήνων ( φυλακίσεις, καταπίεση ) στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Σχήματα λόγου :

• Παρομοίωση : στ. 2  «σα λιοντάρια»
• Ασύνδετο :  στ. 1-2, 3-4
• Μεταφορά : «πικρή σκλαβιά», «χάνουμε αδέρφια», «παρά σκλαβιά και φυλακή»
• Αντίθεση : «ελεύθερη ζωή- σκλαβιά»

Ανάλυση 2^ς ενότητας

• Χρησιμοποιεί β’  ενικό πρόσωπο γιατί απευθύνεται σε όλους τους σκλαβωμένους (αμεσότητα )
• Στ. 9 ρητορική ερώτηση ( η ζωή χωρίς ελευθερία δεν έχει αξία )
• Στ. 10 καλεί κάθε σκλαβωμένο Ρωμιό να σκεφτεί τα αποτελέσματα, τις συνέπειες της δουλείας :

Α) απώλεια ζωής ή ισόβια βάσανα ( ψένουν στη φωτιά )

Β) απόλυτη υποταγή στον τύραννο ( Σουλτάνο ) και εκμετάλλευση από αυτόν ( στ.12-14 )

Γ) Ο τύραννος κοιτά το συμφέρον του και την εξουσία του και θανατώνει/τιμωρεί όλους ανεξάρτητα από αξιώματα, τίτλους, εθνικότητες, φυλές, κοινωνικές τάξεις ( παραδείγματα επωνύμων Φαναριωτών που θανατώθηκαν )

Δ) Καμία πρόοδος δε σημειώνεται ( στασιμότητα, στ 20 )

• Υπάρχει ιεραρχική κλιμάκωση των δεινών της δουλείας που ξεκινά από την καταπίεση ( στ 11-16 ) και φτάνει μέχρι τη θανάτωση ( στ. 17-20 ) – δραματική ατμόσφαιρα : άρα απευθύνεται όχι μόνο στους Έλληνες- Ρωμιούς και στους άλλους λαούς των Βαλκανίων αλλά και στους καταπιεσμένους Τούρκους

Σχήματα λόγου :

• Μεταφορά :   ( ψένουν …φωτιά , το αίμα σου να πιει, καθρέπτης είν’ να ιδής )

Ανάλυση 3^ης ενότητας

Αποτελεί παραινετική στροφή

• Χρήση β’ ενικού, α’ πληθυντικού πληθυντικού ( ελάτε, ας κάμωμεν, να βάλωμεν, προτρεπτική προστακτική και υποτακτική )
• Στ.22 η απόφαση για Αγώνα ( επανάσταση ) πρέπει να επισφραγιστεί με όρκο στο Σταυρό
• Στ. 23  όραμα για ίδρυση ενός κράτος με ικανούς, άξιους ηγέτες που διαπνέονται από πατριωτισμό
• Στ. 25    Οι νόμοι ορίζουν το «κράτος δικαίου» , απαραίτητη η υπακοή στους νόμους, ενώη αναρχία θεωρείται δουλεία, αφού δεν υπάρχουν νόμοι για να περιφρουρούν τα δικαιώματα των ανθρώπων ( στ. 27 )

Σχήματα λόγου :

Προσωποποίηση : « οι Νόμοι», «η Πατρίδα»

Παρομοίωση : ( η αναρχία ομοιάζει την σκλαβιά, σαν θηρία  )

Μεταφορά : ( σκληρή φωτιά )

Αντίθεση : αρχηγός- αναρχία

Ανάλυση 4^ης ενότητας

• Προηγείται η αφήγηση :  ορκίζεται στον Ουρανό και όχι στο σταυρό, ίσως για να δείξει έναν υπερεθνικό χαρακτήρα της επανάστασης
• Σε α’ πρόσωπο, αρχίζει με την επίκληση του Θεού
• Δεσμεύσεις όρκου :

α) δε θα γίνει όργανο του κατακτητή, στ. 32

β) δε θα δουλέψει για τα συμφέροντά τους και δε θα παρασυρθεί από τις υποσχέσεις τους  στ 33-34

γ) μόνος σκοπός : ο αφανισμός των εχθρών ( τυράννων )  στ.35-36

δ) πίστη στη πατρίδα στ. 37

ε) απόλυτη υπακοή στους άρχοντες ( στρατηγό ) στ.38

στ ) τιμωρία στους επίορκους – σκληρή τιμωρία από την παράβαση του όρκου

( εικόνα- παρομοίωση : σαν καπνός, μεταφορά : συντρίβω τον ζυγόν  και υπερβολή : «ν’ αστράψει …καπνός» )

Νικος Καββαδιας-kuro-siwo

ΘΟΥΡΙΟΣ

Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ (1871-1914)

(μέσα 19ου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) – Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ

Α)      Τα αίτια του αποικιακού επεκτατισμού

Αναζήτηση νέων αγορών και πηγών πρώτων υλών (οικονομικά οφέλη).
Η ιδέα της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού («χρέος του λευκού ανθρώπου»)( χρέος του να «εκπολιτίσει» τον υπόλοιπο κόσμο !
Επέκταση του κύρους και της ισχύος της μητροπολιτικής αρχής, ως τοπικής αλλά και παγκόσμιας δύναμης.
Πολιτιστικός ιμπεριαλισμός και κατάληψη εδαφών.

 Ο αποικισμός της Μ. Βρετανίας, της Ολλανδίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Γαλλίας από τον 16ο αι. ( εγκατάσταση εποίκων από τις μητροπόλεις με σκοπό να οργανώσουν κοινότητες που θα ελέγχουν οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά τη ζωή στις αποικίες.
Βασικά χαρακτηριστικά, όσον αφορά την σχέση μητρόπολης-αποικίας:
Πολιτική υποταγή των ιθαγενών κοινωνικών ομάδων των αποικιών.
Οικονομική και πολιτική εξάρτηση της αποικίας.
Πολιτιστική και πληθυσμιακή ανισότητα και αλλοίωση της αποικίας.
Εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.


Imperium (αυτοκρατορία) ( Ιμπεριαλισμός (= πολιτική επέκτασης του ελέγχου και της εξουσίας μέσω εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού ή έμμεσης παρέμβασης στα οικονομικά ή πολιτικά πράγματα μιας άλλης χώρας).
ΣΥΝΕΠΩΣ
Δεν έχει τα χαρακτηριστικά των αποικισμών των παλαιότερων χρόνων (τότε λόγω υπερπληθυσμού ή πολιτικών- θρησκευτικών ανταγωνισμών)

Οι ανεπτυγμένες οικονομικά και βιομηχανικά χώρες (ευρωπαϊκές και οι ΗΠΑ) εισέβαλαν βίαια στις ανίσχυρες περιοχές του κόσμου που είχαν πλούσιο υπέδαφος και σπουδαία γεωπολιτική θέση ώστε να τις εκμεταλλευτούν.





Β) ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο εθνικισμός ήταν η δύναμη που κέρδιζε έδαφος στου λαούς και στις πολιτικές των χωρών στο 19ο και 20ο αι. Η απόκτηση εδαφών στις υπανάπτυκτες χώρες ήταν η επιβράβευση των δυνατοτήτων και η επίδειξη ισχύος μιας χώρας.
Ο ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΔΕΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ.


Η Βρετανία δίπλα στις παλιές αποικίες (Ινδία, Πακιστάν) προσθέτει την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Νότιο Αφρική. Ο Καναδάς και η Αυστραλία μπορεί να κερδίζουν αυτοδιοίκηση αλλά είναι μέρος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.

Γαλλία( ΒΔ Αφρική
Ιταλία , Γερμανία, Βέλγιο( κεντρική Αφρική
Ρωσία( Κάυκασος, Σιβηρία
ΗΠΑ, Ιαπωνία( Α. Ασία


Γ) Η ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ

Οι αποικιοκράτες δημιούργησαν θεσμούς διακυβέρνησης (πολίτευμα, οργάνωση, εκπαίδευση κ.τ.λ.) και εθνικές κοινότητες  εκεί όπου υπήρχαν διαλυμένα γλωσσικά και θρησκευτικά σύνολα ανθρώπων. Δηλαδή με πολιτικούς όρους επέβαλαν στους γηγενείς να ενωθούν μεταξύ τους, έστω και αν δεν είχαν ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς.

Εκεί που οι αποικιοκράτες δεν κατάφεραν να εδραιώσουν ισχυρούς θεσμούς, στον 20ο αι. , με την πτώση της αποικιοκρατίας, οι περιοχές αυτές παραδόθηκαν στους εμφύλιους πολέμους και στη διάλυση. Στο μεταξύ οι δυτικοί είχαν καταστρέψει τους παλιούς παραδοσιακούς θεσμούς των γηγενών , είχαν διαλύσει τη συνοχή των κοινοτήτων και είχαν κλέψει το φυσικό πλούτο των περιοχών αυτών.

Δυστυχώς, και μετά την πτώση της αποικιοκρατίας, οι γηγενείς ηγέτες αρκετών περιοχών εξακολουθούσαν να κλέβουν τον πλούτο των χωρών αυτών με αντάλλαγμα προσωπικά οικονομικά οφέλη από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες.

ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ

α) «Ο Ουίστον Τσώρτσιλ πολύ σοφά είχε κάποτε υποστηρίξει ότι «οι αυτοκρατορίες του μέλλοντος είναι οι αυτοκρατορίες του μυαλού». Αμ’ έπος αμ’ έργον: (...) Η ίδρυση του Βρετανικού Συμβουλίου το 1934 και η προώθηση της αγγλικής γλώσσας ως της πρώτης χρηστικής γλώσσας στον κόσμο δεν ήταν άσχετη με την επίτευξη αυτού του διαρκούς στόχου, αλλά και άλλων παρεμφερών στόχων εξωτερικής πολιτικής. Αλλά και πέραν της γλώσσας, οι Βρετανοί και οι λοιποί Ευρωπαίοι αποικιοκράτες φρόντιζαν να διαμορφώνουν τα κατάλληλα εκπαιδευτικά συστήματα στις αποικίες.»
         β) Η Κύπρος όμως δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους (αν εξαιρέσουμε τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που βρίσκονται, ανεκμετάλλευτα ακόμη, στα νότια παράλια της νήσου). Αντί αυτού, η βρετανική νεο-αποικιοκρατία προσβλέπει στην διαμόρφωση πολιτικών συνθηκών που να ευνοούν τα διαρκή γεωπολιτικά της συμφέροντα: Όπως και πριν την ανεξαρτησία, έτσι και μετέπειτα, η γεωγραφική θέση της Κύπρου είναι που καθιστά κομβικής σημασίας για τα βρετανικά συμφέροντα την διαιώνιση του πολιτικού ελέγχου της. Οι δομές υπάρχουν: Το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου «δουλεύει» για την παραγωγή αποφοίτων από βρετανικά πανεπιστήμια, μυημένων στην προσφιλή κουλτούρα του «συσταρισμένου» και οργανωμένου Λονδίνου. Με αυτό τον τρόπο, παράγονται και αναπαράγονται οι πρόθυμες ελίτ, εντολοδόχοι του λονδρέζικου νέο-ιμπεριαλισμού.
γ) «Ο βασικός σκοπός του αποικιακού σχολικού συστήματος ήταν να εκπαιδεύσει τους Αφρικανούς στο να συμμετέχουν στην κυριαρχία (επί) και εκμετάλλευση της ηπείρου στο σύνολό της. (…) Η αποικιακή εκπαίδευση αποσκοπούσε στην υποτέλεια, την εκμετάλλευση, την δημιουργία πνευματικής σύγχυσης και στην ανάπτυξη της υπανάπτυξης» «Οι μορφωμένοι Αφρικανοί ήταν οι πιο αποξενωμένοι της ηπείρου. Σε κάθε περεταίρω στάδιο της εκπαίδευσης πιέζονταν και ενέδιδαν στο καπιταλιστικό σύστημα των λευκών και αφού λάμβαναν μισθούς, μπορούσαν να επωμιστούν την διατήρηση ενός εισαγόμενου τρόπου ζωής. (…) Αυτό, στην συνέχεια, μετασχημάτισε την νοοτροπία τους». http://www.apopsi.com.cy/2009/06/1866/

2.
Το 2006 – 2007 είχαμε τη στυγνή στρατιωτική επέμβαση ΗΠΑ – Αιθιοπίας κατά της Σομαλίας, με δραματικές συνέπειες για το σομαλικό λαό, καθώς κόστισε εκατοντάδες νεκρούς και πολλές δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Η αμερικανοκίνητη επέμβαση βαφτίστηκε στη συνέχεια «Αποστολή της Αφρικανικής Ενωσης στη Σομαλία» (AMISOM) όπου 6.000 με 9.000 Αφρικανοί στρατιώτες υποτίθεται πως προσπαθούν να επιβάλουν την «ειρήνη», σκοτώνοντας ισλαμιστές και πολλές χιλιάδες αμάχους. Μόνον το πρώτο εξάμηνο του 2010 υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν πάνω από 4.000 άμαχοι κάθε ηλικίας από τις σφοδρές συγκρούσεις ισλαμιστών, στρατιωτών της (διορισμένης από τη Δύση και χώρες της Ανατολικής Αφρικής) Σομαλικής Μεταβατικής Κυβέρνησης και της AMISOM…

Διαβάστε περισσότερα http://news.kozaninet.gr/?p=21623#ixzz1eHA3Qgf2


3. Η φυλή των Χούτου εγκαταστάθηκε στη Ρουάντα τον 14ο αιώνα και οι Τούτσι τον 15ο. Από το 1890 αρχικά οι Γερμανοί και μετά οι Βέλγοι έκαναν την χώρα αποικία τους μέχρι το 1962 οπότε και η Ρουάντα έγινε ανεξάρτητο κράτος. Για 500 περίπου χρόνια οι Τούτσι ήταν οι πολιτικά κυρίαρχοι στην χώρα και καταπίεζαν τους Χούτου. Η χρησιμοποίηση της μειονότητας των Τούτσι από τους αποικιοκράτες ως άρχουσα τάξη της χώρας και η καταπίεση της πλειοψηφίας των Χούτου απ αυτούς ήταν ακόμα ένας λόγος της διαμάχης μεταξύ των δύο φυλών. Από το 1959 υπάρχει ένοπλη διαμάχη μεταξύ τους. Το 1994 με αφορμή τον θάνατο του τότε προέδρου της χώρας ξέσπασαν ταραχές που οδήγησαν στην γνωστή και ως Γενοκτονία της Ρουάντα πάνω απο 1/2 εκατομμυρίου Τούτσι από τούς Χούτου. Λόγω των ταραχών εκατομμύρια κάτοικοι εγκατέλειψαν την χώρα. Το γεγονός αυτό έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως γενοκτονία. (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1).

ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΤΙΑ.slideshare

ΟΤΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΗΤΑΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ